БегIлара мягIничебси —хIянчиличи диги

Гьамадли ахIенси санигIятла, архивла хIянчизартачил гьунираэс ну МяхIячкъалала «ЦГА РД» ГКУ бекIлибиубси пачалихъла архивлизи раира. Архивла директор Бекаева Ольга Владимировна илар 2012 ибил дусличирад рузуси сари. Илис сунела санигIятра хIянчизартира дебали дигни багьеслири, сенахIенну илини лебилра гапбирулри. Илдазивад чи-биалра ца декIарварахъес кьабулхIерикиб, ва илала маслигIят хIясибли, ца отдел декIарбарес кьасбарира. Архивлизир илди чумал лерти сари: автоматизированный архивла технологиябала, комплектованиела, баян­тала умцIерила, документуни пай­дала­дир­нила, пачалихъла документуни мяхI­кам­дир­нила ва дуйгIнила, методикала хIян­чи дурабуркIнила, библиотека ва ле­рил­ра документуни мяхIкамли дихIуси хъали.

Нуни читальный залла отдел декIарбарира ва илабти хIянчизартачил ихтилатбарира. Илдани чучи дугьабизурти адамти кьабулбиру ва гIягIниси журала документуни, белкIани ва цархIилтира баянти даргахъес илдас кумекбиру. Илала дурабадра мягIничерти анцIбукьунала календарьра балкьарахъули саби.
Читальный залла заведующая Ражабова ПатIимат ГIямаровна, отделла начальник Амирова СултIанат ГIязизовна, хIянчизарти ХIяжимурадова ПатIимат Зайпуллаевна, Бахтанова Заира Шамиловна – илди лебилра 10 дусличибра имцIали бузули саби ил отделлизиб.
Ну тянишриубси ил отделла хIянчизар­тазирад СултIанат Амирова 2005-ибил дусличирад рузули калун личный составла архивлизир ва иларад пачалихъла бекIлибиубси архивлизи шурратурсири.
Илини бурни хIясибли, илар 1886 ибил дусличирад дехIдихьили, баянти даргес вирар. Гьар хIябал базла бухIнаб 300-личиб имцIали адам башути саби. Бирар дурала улкназибадра, мисаллис, Кореялизибад, Польшализибад, Германиялизибад, Япониялизибад бакIибтани кандидатунала диссертацияби ва цархIилти хIянчурби делкIес багьандан, баянти касес. ИмцIаливан ила башути студентуни саби чула дипломный хIянчурби делкIес пикриличил, гIядатла адамти чула хъалибаргуначила, шимачила баянти дагьес дигули дугьабилзулира бирар. Илала дурабадра дургъбала манзил беткахъибтачила, репрессиялизи бикили, гIур чарбарибти, кулакунази халбарили калунти ва дахъал цархIилтира баянти даргес вирар архивлизир.
Чула отделла илгъуна хIянчиличила бурули, СултIанатли набзи цархIилти отделтира чедаахъиб, делоби мяхIкамли дихIуси хъалира бархли. Ил дахъал кьасурбачилси халаси хъали сабри, сунезирра 900 азирличирра имцIали дело лерси, ва илди лерилра гьаб-гIергъидешличил мерладарилри. Делоби гьаман чеимцIадикIути сари. Илди мяхIкамли, кагъар заяхIебиэсли дихIес багьандан гIягIниси ванадеш-бугIярдешла кьадар кабизахъурлири.
СултIанатли бурни хIясибли, чула бузерилизиб бегIлара мягIничебси – хIянчиличи диги, хIекьдеш, чекайзурдеш, сабурчевдеш ва чеветаибдеш саби.
Нушала шайзибадра архивла хIян­чи­­зартала пергер кьукья чула сани­гIят­лашалси бархIиличил мубаракбирулра, илдас чIумаси арадешра, талихIра, хIян­чи­ли­зир сархибдешунира дулгулра.