Хала бегIтиван хъярхъти ва саберхурти

Тарихла бяхIяназиб мурталра гьанбиркахъули саби ЧебяхIси ВатIа дергълизиб Дагъистанна ба­гьадурти секьяйда гъабзадешличил бур­гъу­тирил. Илдала лугIилизибадли гIяхIцад губдаланти сабри. ЦархIилти бургъантачил къяйли илданира игитдешла ва гьунартала баркьудлуми чедиахъутири. Нуша чилалра гьалар урузхIедиэсли бургъутири илди. Гьаннала гIергъира дила шантани чилра урузхIейрахъниличи вирхулра. Илди ша­багъатуни багьандан ахIен къайгъилизибти, илди чучи улкали хъарбарибси ламусличил таманбарес кьаслизи кабизурли саби. Иш­бархIи наб бурес дигулра сунела гIямру уре­хилизи дикниличи хIерхIеили, гьарли-марси дубурланничи лайикьси хIянчи ба­рибси багьадурличила.

Ахъаев МяхIяммадгIяли МяхIям­мад­эминович акIубси сай Губданила шилизив 1983 ибил дусла декабрьла 11-личив, колхозникла хъалибарглизив. Илала дудеш МяхIяммадэмин лерилра гIямрулизив колхозлизив узусири. Неш ПатIиматли дурхIнас чебетаибси бяркъ бедлугусири ва чула хозяйство бузахъусири. Илдала кIелра уршилизивадли МяхIяммадгIяли виштIалгъуна сай. Ил акIубли гIергъи, Ахъаевхъала хъалибарг ГъурбукIила шилизи гечбиубсири. МяхIяммадгIяли илабси урга даражала школализи вашескайиб. Ил учIахъули калунти мугIяллимтани МяхIяммадгIяли гIякьлучевси, хамдеш агарси, имцIати гъай хIейгуси, гIяхIси урши вири или бурули саби. Илини чилра гьимхIеркIахъи.
МяхIяммадгIялини гехIел класс таманаиб­хIели, илдала хъалибарг Ставропольла крайла Новосельский районна Чернолесская шилизи гечбиубли саби. Дудеш букIунни узескайиб. Жагьси МяхIяммадгIялини илис кумек гIеббиахъусири ва мицIираг адилкьанна санигIят бяркъес кьаслизиври.
МяхIяммадгIялила узини бурули сай:
— Дудеш дебали малхIямси сай, амма нушала гьарил баркьудиличи чекайзурсира сай. Илис бекIлил къяна-шилтахъ хIейгахъу. Дудешли нуша дубурлантала дурхъати гIядатуни хIясибли дяркъуртира. Адамти дигахъес ва идала хIурматбирахъес бурсидарира. МицIирагличира ил левгIев уркIецIичевси сай. Нушара илдигъунти диахъес тIалаббиру.
МяхIяммадгIяли 2003-ибил дуслизив Россила ГIярмияла Ярагъладарибти ЦIакьанала къяяназиб къуллукъбарахъес живарибсири. ВМФ-лизиб къуллукъбирули калунсири. Илини ВатIан балтахъанна санигIят сабри чеббикIибсира.
ВатIайс къуллукъбируси манзил таманбиубли гIергъи, вахъхIи пикрихIейкIули, уршили контракт къулбасбариб. Илини къуллукъбирусири Буденовск шагьарлизибси бригадализиб. ГIур бригада Чечняла Республикализибси Шотовский районна Борзой шилизи шурбатур. Украинализир дявила баркьудлуми дехIдихьибхIели цаибти бурхIназивал дубурлан урши ила вархьиб.
Сержант МяхIяммадгIяли Ахъаев танкла экипажла командир сай.
Илини 5 баз бутIакьяндеш дарибтири Сириялизир кадикибти дявила анцIбукьуназирра. Сириялизиб дурабер­кIибси балбуцлизир бутIакьяндеш дирухIели гъабзадеш дакIударни багьандан илис оборонала Министерствола кIиибил ва хIябъибил даражала медальти дедибтири. Кавказлизиб вайнукьабачи къаршили дураберкIибси балбуцлизир бутIакьяндеш дарни багьандан Ермоловла ва Жуковла умачилти, «Асилдеш багьандан» медальтачил шабагъатлаварибсири. Илала лерилра 10 медаль лер.
Илала шабагъатуназибад бегIлара кьиматчебсилизи халбарес вирар РФ-ла Президентла 2022 ибил дусла октябрьла 28-личибадси ХIукму хIясибли бедибси «Гъабзадеш багьандан» бикIуси медаль.
Илгъуна шабагъат чула шаннис бедниличила губдалантани багьурсири, чIянкIли НТВ-ла телевидениелизибадли МяхIямадгIяли Ахаевличилси журналистла ихтилат чебаахъибхIелицун.
Ну гьалавван МяхIяммадгIяли Ахъаев­ла бегIтачил гьуниваира. Неш Па­тIи­мат зя­гIиплири. Нешлизи уршиличи кьа­кьа­ма­рикIуд ил зянкъикIули сай ва урехила селра агара викIули сай или балахъули биалра, амма ПатIимат паргъатриэс рирули ахIен.
Нуни ПатIиматлизи хьарбаира се челукьули или. Илини ишгъуна жаваб чарбатур:
— Дила излуми дахъал лер, амма илдачила хъумартурлира уршиличила пикрумани.
МяхIяммадэминни ил даим паргъатрарес къайгъилизив сай. Амма илини гьанхIедурцу или кьакьаикIули сай.
ВатIайс къуллукъличибти гIяхIгъубзнала лебилра нешани илкьяйда кьакьадешлизиб бургар. Нушани лебтанилра илди гIеббуцес ва паргъатбиахъести ихтилатуни дурадуркIес хIяжатси саби. Ну вирхулра дила пикри цархIилтанира гIеббурцниличи. Нушани баркалла багьахъес хIяжатли саби илди шанда шуригъунти чIумати хьунул адамтас, чулира цIализиб шандайван дебш касибти уршби абикьурти.