Хазарла дубличиб гьунибаъни

Избербаш наб ди­га­хъуси саби дила юлдаш утамышлан Ра­вия, студенткахIелила юлдаш ПатIиматла узи Мустапа ГIябдиевич, театр­ла гIяр­тист Рупат Ча­раков, бар­кьу­­дила адам «Лу­койл­ли­зи­вад­си» Шамил Су­лай­банов ва гIурра бахъал наб ди­га­хъу­ти юлдашуни илаб хIер­бир­ни­ли­чибли.
Дила очеркла игит Избербаш шагьарла «Каспий» ва «Нефтяник» би­кIути дачабала цалабяхъунала предсе­да­тель МяхIяммадсалихI ХIяжиевич СалихIов сай.

Гъезличиб хIяндеш жявли да­кIу­бухъунси, жагьси, хъячIа-хъячIаси мурул адам, шагьарлизибад гIяхIцад гьарахъси, халали ахIенси кабинетлизи кайилри. Кабинетла лерилра бяхIяни картабани, схемабани дицIилри. Столличирти скрепкабази дуцибти документуначил дарх тарихла жузира чедиулри. Жузи Докъузпарила районничила сарри. Илди жузани ну гьатIира разирарира.
Иличилси ихтилат дигесли бетурхулри. Сунес ахIерси Избербаш илини гьарра шайчибад балулри. Шагьарличил варх сайра халаваибсири.
Ил Сергокъалала районна Мурегола шилизив 1968 ибил дусла гIебшнилизив акIубси сай. Хъалибарглизив ил шуэсил сайри. Илис лебтасалра бегIла дигахъуси, хала дудешла у бихьибсири. Шел дус виубхIели, бегIти шилизибад гечбиуб. Шагьарлизибад гьарахъли ахIи, дудешли юрт тIашбатур.
Илдала дудеш гIямрулизивад жявли арякьун. МяхIям­мад­са­лихI нешла къакъбяхъ ва кумекчи ветаур. Школа таманбарибмадан «Жемчужина» бикIуси пионертала лагерьлизив узес вехIихьиб. Илав 10 дус узули калун. Украинализиб гIярмиялизиб къуллукъбарили гIергъи, гIурра лагерьлизи узес чарухъун. Илини шиннизиб урехи хIебирахъанна къул­лукъуни дузахъулри. КуртIикIес виштIа­хIей­чивад сайцун бур­си­виубсири, урхьу­ла дубра сунени хIялум­цIур­ли балусири.
Ил Киевлизибси физкультурала институтлизи учIес керхур. Авъибил курслизи аваайчи учIули калун, дудеш вебкIибхIели, белчIуди бархьбатес чебуркъуб, узес чараагарли гIягIнилири.
ИлхIели дунъя барсбиублири. Лебтанилра исули, бирцули яшавбирес бехIбихьилри, МяхIяммадсалихIра бизнеслизи ахъиб. Илала бизнес баракатла сабри. Диъ, анкIи, бала исули, дирцули узес вехIихьиб. Жагьси баркьудила адам, къяна-шилтахъ агарли узулри, ил багьандан гьарра бизур, гIяхIси яшавбарес имканбакIиб.
Замана баибхIели, хъалибаргра акIа­хъуб, юртра тIашбатур. Гьанна ил авал уршила талихIчевси дудеш сай, са­би акIубти мер-мусара, бегIтала гIя­да­тунира дигахъути уршби халабиахъули сай.
МяхIяммадсалихI ХIяжие­вич дяхI шаласи, мурталра кумекличи музаухъес хIядурси, сай валутас дигахъуси адам сай. Илини шагьарла гIямрулизир мурталра бутIакьяндеш диру.
Илдала неш ПатIимат бузерила ветеран сарри. «Бузерили сай адам че­вяхI­вируси», — рикIусири ил гьаман. ДурхI­ни бу­захъесра илини бурсибарибтири.
2013 ибил дуслизив Мя­хIям­мадсалихI ХIяжиевич «Кас­пий» ва «Нефтяник» би­кIути дачабала бегI­тала цалабяхъунас председатель ве­таур. Илини ахъси даражаличиб сунела бузери тIашбатур. Россияла анхъчибала Союзла председатель Муф­тали Низамуди­нович ЯхIъяевли или­чила дахъал гапла гъай дурули сай. «Мя­хIям­мад­салихI ХIя­жиевич секIал балниличивли, сиптакардешличивли, жавабкардеш­ли­чив­ли, бузери тIаш­батес балниличивли­ декIарухъун. Да­гъистанна анхъчибала цалабяхъунала председательтазивад гIяхIсигъуна сайливан гьачамцун ахIи викIиб», — викIулри иличила М.ЯхIъяев.
«Сай узуси заманала бухI­наб, «Кас­пий» анхъчи­ба­ла цалабяхъла цахIнабси собраниели кьабулдарибти хIукмурти хьулчили дуцили, халаси хIянчи дура­бер­кIиб. «Каспий» анхъчибала цалабяхълизибти адамтала вегI­деш кабилзахъути документуни, хIукуматла тIа­ла­бу­начи далдикахъили, Избербаш шагьарла налогунала инспекцияла сияхIлизи кадерхахъур. «Каспий» анхъчибала цалабяхълизи аркьуси гьуни къулайси агиличи бикахъес 2000 машина гъягъяла какьур ва тIинтIдариб. ХутIла гьимирти ва тIулри сагадариб. 400 мегьлара бетоннара сагати хутI­ла тIал тIашдатур. Илдачи 100 сагати фонарь даршиб. ХIябал сагати трансформатор кадизахъур. Бигубси хутI чебиахъути счётчикуни юртанала дурар кадизахъур. 300 сагати счётчик кадизахъур. Шин дашути мераначир 9 сагати гуми дариб. Газ башуси турба сагабариб, 1 километрла газла турба сагали кабихьиб. Лерилра дачабала мер-мусала инвентаризация бариб, хIера илдицад хIянчи дурадеркIили сай Мя­хIям­мадсалихIли», — буриб Муфтали Низамудинович­ли.
Нунира чедаира илар сагали тIашдатес хIядур­да­рибти хутIла тIулри. Дачабала бегIтас халати харжани хIедиахъес багьандан, штатлизиб лебти хIябал адам акьубатур, нясдешуни ардихули бузахъес дачабала посёлоклизиб хIербирути мурул-хьунул хIянчиличи кьабулбариб. Илдани чебетаибси умудеш гIеббурцули саби. Кварталли гьачам, дачабала бегIтала цахIнабси собрание дурабуркIули сай.
Ну ихтилатрикIули лерли, кабинетлизи посёлокла цаибил кьакьализир хIеррируси Муъминат Вагьабова рухI­нарухъун. Илинира МяхIям­мад­са­лихIлис баркаллала дугьби дурулри. «Посёлоклизир 500 хъалибарг хIер­дирули сари. Илдала яшавла шуртIри къулайси агиличи диркахъули, дуги-хIери хIеили узули сай Мя­хIям­мад­салихI», — рикIулри Муъминат Вагьабова.
«Илини бируси хIянчи лебтанилра чебиули саби, ишабти адамти илис нушала ХIяжиевич бикIули саби», — викIулри иличила Сергокъалала районна бекI архитектор ГIябдуряхIман Мя­хIяммадов.
ЦацадехIти дачабала мер-муса, вегIдеш кадизахъурли хьалли, бекIхIедарили лерал. Адамтани пикри­хIебухъи тIаш­датурти юртанани бархибдеш алкIа­­хъу­ли саби. Лерилра далагардешуни гьунчидиркахъули, гьар бархIи узули сай Мя­хIяммадсалихI ХIяжиевич.
Илини бекIдеш дируси дачабала посёлокла урхьула дуб бегIлара умуси мер саби. Ил мер туристунанира чеббиркIули бирар.
Ну ихтилатрикIули лерли, Мя­хIям­­­мадсалихIла те­лефон гьаман зянкъ­бикIулри, бахъал адамтас хIяжа­тир­кулри. «Каспий» ва «Нефтяник» бикIути дачабала ца­лабяхъунази каберхурти из­бербашлантас МяхIям­мадсалихI ХIя­жие­вич СалихIов гьарил шайчивад къакъ­бяхъли ветаурлири.
Шалати пикрумачил, электричкаличир ну хъули чаррулхъулри, дила очерклизивси гьаннала заманала игитла шаласи сипат хIулбала гьалаб дакIубирулри.
Туристуниван нура хьулрухъунра, хIяна Хазарла дубкад, чузи берхIи дигIянбиркути тIу­тIила къяяникад къунзрухъес.